W rozwoju mowy językoznawcy wyróżniają następujące okresy:

I okres - melodii, zwany również okresem przygotowawczym (0-1). Początkowo dziecko komunikuje się za pomocą krzyku. W 2-3 miesiącu życia dziecko głuży, czyli wydaje specyficzne dźwięki typu: gli, tli, kli, itp., które są oznaką dobrego samopoczucia, a następnie reakcją na widok bliskiej osoby. Około 6 miesiąca dziecko zaczyna gaworzyć, czyli powtarzać szereg sylab np. ma-ma, ta-ta, ba-ba. Sylaby te nie mają konkretnego znaczenia.

Następnie ok. 10 miesiąca pojawia się tzw. echolalia. Dziecko powtarza własne i zasłyszane słowa, wypowiada pierwsze słowa ze zrozumieniem: mama, tata, baba, lala.

II okres wyrazu (1-2). Charakteryzuje się intensywnym poznawaniem otaczającego świata przez dziecko i nazywaniem interesujących go przedmiotów. Dziecko rozumie o wiele więcej słów, niż jest w stanie wypowiedzieć ( słownik bierny).W tym okresie dziecko upraszcza budowę słów. Określa nazwę wyrazu jego pierwszą lub ostatnią sylabą np. daj-da, pomidor- midol.

III okres zdania (2-3). To czas budowania zdań początkowo złożonych z 2-3 wyrazów, stopniowo przechodzących w dłuższą wypowiedź. Dziecko wypowiada prawidłowo większość głosek. Mowa staje się zrozumiała.

IV okres swoistej mowy dziecięcej (3-7). Następuje dalszy rozwój mowy dziecka.

Prawidłowy rozwój mowy Twego dziecka możesz zapewnić już od momentu jego narodzin. Oto kilka zaleceń:

• mów do dziecka o codziennych swoich i dziecka działaniach np. gotuję zupę, obieram ziemniaki zobacz, jaki jest twardy, bawisz się klockami, budujesz wieżę itp.
• mów do dziecka wolno i wyraźnie, buduj krótkie zdania, nie posługuj się zdrobnieniami
• cierpliwie słuchaj dziecka –niech się wypowie, nie mów za nie, nie przerywaj mu
• kiedy dziecko mówi „po swojemu” powtórz po nim w poprawnej formie tę samą treść. Nie poprawiaj dziecka, nie nalegaj aby powtarzało słowa, nie posługuj się „mową” dziecka
• czytaj dziecku książeczki, nazywaj obrazki, opowiadaj treść, poproś dziecko o nazwanie pokazując coś na obrazku, mów początek wyrazu
• sprawdź czy dziecko rozumie treść (mowa bierna)-poproś o wskazanie czegoś na obrazku
• naśladuj z dzieckiem dźwięki wydawane przez przedmioty, zwierzęta np. muuu, wrrr, bum, brrr
• ćwicz z dzieckiem buzię i język np. nadmij policzki, rób śmieszne miny, dotknij językiem górnych, dolnych ząbków
• stosuj zabawowe formy ćwiczeń oddechowych, np. dmuchaj na piórko, postudź zupkę, nadmuchaj balonik (nadmij policzki) i… wypuść
• zwróć uwagę aby dziecko nauczyło się gryźć i żuć
• nie krytykuj dziecka, nie porównuj go z rówieśnikami.

Opracowano na podstawie książki: G.Demelowa „Elementy logopedii”.